Taliban – lực lượng cực đoan hiện đang chiếm quyền nắm giữ Nhà nước hồi giáo Afghanistan. Với những cuộc chiến tranh liên miên và vi phạm chế độ nhân quyền, Taliban là gì khiến cả Thế Giới phải e ngại?
I/ Lực lượng Taliban là gì?
Được khơi dậy bởi khoảng 50 tay súng cực đoan, Taliban là thành phần lực lượng muốn chiếm giữ quyền kiểm soát nhà nước Afghanistan. Từ giai đoạn 1996 – 2001, Taliban đã có được quyền lực chính trị cao nhất tại đây, mở ra kỉ nguyên đen tối cho Afghanistan, gây mối nguy cơ đe dọa lớn cho trật tự chính trị, an ninh do Mỹ cùng các đồng minh dày công thiết lập.
Kandahar bởi Mullah Mohammad Omar – thủ lĩnh đầu tiên của Taliban có xuất thân là chỉ huy của 1 phiến quân chống lại cuộc chiến xâm lược của Liên Xô tại Afghanistan.
Nhóm với hơn 50 người xử lý, giải quyết các vấn nạn xã hội khi Afghanistan nội chiến quyết liệt do Liên Xô đã rút toàn bộ quân đội tại đây.
Sau 1 thời gian ngắn, Taliban đạt được lòng tin của toàn bộ người dân Afghanistan. Rất chóng vánh, nhóm đã chiếm được quyền kiểm soát và tự xưng là Tiểu vương quốc Hồi giáo Afghanistan (IEA).
II/ Mục tiêu của phiến quân Taliban
Để hiểu rõ hơn Taliban là gì khiến cả Thế Giới phải dõi theo từng diễn biến chính trị của họ, ta phải hiểu rõ bản chất mục tiêu của chúng tại đất nước Afghanistan.
Ban đầu, phiến quân Taliban được Mỹ và các nước trên Thế Giới ủng hộ bởi họ giúp giải quyết các vấn đề xã hội rối ren tại thời điểm Afghanistan gần như sụp đổ bởi nạn tham nhũng, lũng quyền, nghèo đói,..
Tuy nhiên, ngay sau khi nắm quyền, Taliban lập tức áp dụng hàng loạt chính sách hà khắc, xâm phạm nghiêm trọng quyền phụ nữ:
- Phụ nữ phải mặc trang phục che kín từ đầu tới chân.
- Gần như phụ nữ không có quyền hạn gì trong xã hội Afghanistan.
- Trẻ em gái không được đi học, xóa bỏ toàn bộ trường học dành cho nữ sinh.
- Hành quyết công khai, chặt các bộ phận cơ thể trước mặt công chúng để răn đe.
- Mọi hoạt động giải trí, âm nhạc, thể thao,.. đều bị cấm tuyệt đối.
Đứng trước những quy định này, Mỹ và các nước ủng hộ lực lượng Taliban đặc biệt lên án gay gắt.
Tiểu vương quốc hồi giáo Taliban muốn áp đặt đạo luật hồi giáo lên đất nước, buộc người dân phải thực hiện.
Nhưng thực chất đó chỉ là “cái cớ” để họ thực hiện hành vi cực đoan, tước quyền bình đẳng, đi ngược lại với những gì trước khi lên nắm quyền.
Tại thời điểm đó, chỉ có 4 quốc gia Pakistan, Saudi Arabia, Turkmenistan và Các Tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE) công nhận nhà nước do Taliban tự xưng.
III/ ‘Nơi ẩn náu’ của Al-Qaeda
Trong các quốc gia công nhận nhà nước do Taliban tự lập, Pakistan là quốc gia ủng hộ Taliban rất nhiều về vũ khí, tài chính, căn cứ quân sự và gây nên nhiều bất ổn chính trị lớn trên Thế Giới.
Đặc biệt vụ khủng bố thảm họa nhất nước Mỹ 11/9/2001 do trùm Osama Bin Laden (người đứng đầu tổ chức al-Qeada) thực hiện.
Được biết, al – Qeada và đạo hồi giáo Sharia của Taliban vận hành cùng 1 quy luật. Vậy nên Taliban rất ủng hộ al – Qeada và Osama Bin Laden và chọn Afghanistan là căn cứ địa.
Khi Mỹ biết tin khủng bố đã vô cùng tức giận, đòi Taliban giao nộp Osama Bin Laden nhưng nhận lại cái lắc đầu.
Mỹ lập nên chiến dịch “Tự do bền vững” đem quân linh và bom đánh thẳng vào Afghanistan, ngày 13/11 thủ đô Kabul thất thủ, thành trì cuối cùng Kandahar cũng không giữ được.
Đây chính là dấu chấm hết cho thời kì Taliban nắm quyền tại Afghanistan.
IV/ Sự quay trở lại của Taliban tại Afghanistan
Sau cuộc sát phạt của lực lượng Mỹ vào Afghanistan, thủ lĩnh Taliban và Osama Bin Laden buộc phải rút lui và nhận bảo trợ từ Pakistan.
Từ đây, phiến quân Taliban còn sót lại tiếp tục nung nấu ý định chiếm đánh và khôi phục nhà nước trước khi.
Có lẽ, nhiều người đặt nghi vấn Taliban là gì mà không thể chấm dứt, tiêu diệt hoàn toàn?
Thực tế, chính trị quân sự rất phức tạp, do Pakistan bảo trợ và cung cấp vũ khí, tiền tệ mà tàn quân cực đoan vẫn có khả năng hoạt động “ngầm”.
- 2018, Mỹ dưới chính quyền của Tổng thống Donal Trump đàm phán với lực lượng Taliban về hiệp định hòa bình.
- T2/2020, Mỹ thỏa thuận rút quân khỏi Afghanistan, thời gian kéo dài 14 tháng.
- T9/2020, nhà nước Afghanistan đàm phán hòa bình nội bộ với Taliban.
- 11/9/ 2021, Mỹ và các nước trong khối đồng minh NATO rút quân hoàn toàn tại Afghanistan.
Với những sự kiện lớn, đặc biệt vào tháng 9 vừa qua, Afghanistan nhanh chóng bị thế lực Taliban tấn công 1 lần nữa.
Đây là viễn cảnh không quốc gia nào mong muốn khi Mỹ đã hoàn toàn không nhúng tay vào cuộc chiến khủng bố / cực đoan.
V/ Tương lai nào cho Afghanistan?
Sau khi nắm quyền chính trị 1 cách nhanh chóng, không vấp vào sự chống cự nào, Taliban khiến cả Thế Giới ngạc nhiên bởi chính sách khác hẳn sự hà khắc trước đây.
Tuy còn vấp phải nhiều sự hoài nghi về khủng bố, xâm phạm nhân quyền, chứa đựng các tổ chức al-Qaeda, IS,.. nhưng Taliban tuyến bố không muốn bị cô lập.
Họ kêu gọi các nước và tổ chức trên Thế Giới ngồi vào bàn đàm phán để giải quyết các vấn đề xã hội lớn của đất nước Afghanistan.
Đây là 1 dấu hiệu tích cực đối với người dân đất nước này và an ninh quân sự Thế Giới.
Nhưng dù có cải cách chính sách hay không, chính quyền Taliban vẫn vấp phải rất nhiều khó khắn, nghi hoặc từ nhiều quốc gia khác. Vậy nên việc tái hòa nhập, giao thương, đi đến các hiệp định của Afghanistan còn là chặng đường xa.
Như vậy, tương lai của đất nước này còn là dấu chấm hỏi cực lớn, liệu có xảy ra nạn di cư trên toàn lãnh thổ như trước đây không?
Trên đây là toàn bộ chia sẻ về câu hỏi Taliban là gì, chế độ hà khắc và những chiến lược quân sự cực đoan mà chúng mang lại. Hãy theo dõi tiếp ben.com.vn để có thêm nhiều thông tin bổ ích.
